Ressam Avni’nin Son Yılı

“Gerçek” hayat hikayeleri “roman”laşırken...

Turhan Kayaoğlu’nun Ressam Avni’nin Son Yılı romanı hem “biyografik”, hem de “otobiyografik” roman özellikleri taşıyor. Kitapta Ressam Avni’nin soyadı hiç anılmıyor -ancak Avni Arbaş olduğunu anlıyoruz- bu anlamda “biyografik” özelliği baskın. Öte yandan, yazar Turhan Kayaoğlu’nun yaşamı roman kahramanı Engin ile koşutluklar taşıdığından “otobiyografik” özelliği de öne çıkıyor. “Gerçek” kişilerden yola çıkan Turhan Kayaoğlu, kahramanlarını kurgusal karakterlere dönüştürerek hayatlarını “romanlaştırıyor”....
http://tureykose.blogspot.com/2011/09/ressam-avninin-son-yl.html


Ressam Avni ile Engin’in yolları Foça’da kesişirken, hayat hikayeleri, Paris-Stocholm günleri, Türkiye’ye dönüşleri, Foça’daki günleri gelgitlerle anlatılıyor. Kitabın adı Ressam Avni'nin son yılı, ama roman “son yıl”la sınırlı değil. Avni Arbaş’ın resim serüveni, Paris günleri, aşkları da anlatılıyor. Picasso, bir sergide Avni Arbaş’ın resminin önünde durup “İşte resim bu” diyor... Nazım Hikmet’in “Bu atlar Avni’nin Atları/Kuvayi Milliye atları” dizeleriyle selamladığı Avni Arbaş’ın yaşamı 20. yüzyılın büyük sanatçılarının geçit resmi gibi. Tzara, Prevert, Picasso, Peter Ustinov...

Turhan Kayaoğlu’nun sol geçmişi, Demokrat gazetesindeki yöneticiliği, yirmi yıla yakın İsveç’te yaşamış ve ardından on yıl Foça’da yaşadıktan sonra tekrar İsveç’e dönmüş olması romandaki Engin karakterinin öyküsüyle birebir örtüşüyor. Erkekler arası dostluk, ölüm, yaşlılık, aidiyet-yabancılık, milliyetçilik-yurtseverlik-yurtsuzluk ve aşk kitapta derinlemesine işlenen temalar. Ressam Avni-Engin ilişkisi anlatılırken “Okyanusları aşıp sonunda dostluğun koruyucu limanına yanaşmış iki uzun yol teknesi gibiydiler” deniliyor. Engin “ruh ikizi”ni en düşkün günlerinde yanında olarak ölüme uğurlarken, hayatında da bir “iç temizlik” başlatıyor...

Foça da romanın “kahramanlarından”. Doğasıyla yüceltiliyor, insanlarıyla, taşralı ilişkileriyle eleştiriliyor. Engin, İsveç’te “yabancılık”, Foça'da “sosyal yoksulluk” çekiyor. Zaten Avni de bir zamanlar “Kendisi cennet, insanları cehennem” diyor bu ülke için...

Kitabı okuyun, hayal kurun... “Bütün hayatım boyunca sevdiğim şeyler güzellik, uyum ve iyilik olmuştur. Güzel şeyleri severim ben. Çirkin olan şeyden, çiğlikten nefret ederim..Resimle insanlara sevgi ve mutluluk vermek istedim. İnsanların en korktuğu şey düşünmek. Hayal kursunlar, insan olsunlar!” diyen Avni Arbaş’a bir selam gönderin...

--------------------------------------------------------------------------
Ressam Avni’nin Son Yılı, Turhan Kayaoğlu, Türkiye İş Bankası Yayınları, 320 sayfa.
----------------------------------------------------------------
Cumhuriyet Ankara ekinde 16 Eylül 2011 tarihinde yayımlandı.